خزر بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی
دریای خزر که گاهی بزرگترین دریاچه جهان و گاهی کوچکترین دریای کره زمین خوانده میشود، بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است؛ حداکثر طول این دریا 1280کیلومتر و عرض متوسط آن 300کیلومتر است. مساحت تقریبی آن 386هزار و 400کیلومتر مربع میباشد؛ حجم آب این دریاچه حدود 78هزار و 700 کیلومتر مکعب است و به لحاظ طبقهبندی در زمره آبهای لب شور قرار دارد.
همسایه های خزر و خطوط ساحلی آنها دریای خزر از شمال به روسیه، از جنوب به ایران، از غرب به جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان محدود شده است؛ طول خط ساحلی این دریا حدود هفت هزار کیلومتر است که حدود یک هزار کیلومتر از آن جزء سواحل ایران، حدود 2هزار و 300کیلومتر از آن جزء سواحل قزاقستان، یک هزار و 642کیلومتر جزء سواحل ترکمنستان، 825کیلومتر جزء سواحل آذربایجان و 695کیلومتر از آن نیز جزء سواحل روسیه (داغستان490کیلومتر، کالمکیا 110کیلومتر، آستاراخان 95کیلومتر) است.
از کاسپین تا خزر این دریا در طول سالها اسامی مختلفی را به خود گرفته است که در منابع یونانی و رومی از آن با عنوانهای دریای کاسپی، هیرکانی، آلبانیا و دریای سکوتها یاد شده است؛ همچنین در منابع لاتین کاسپیوم، ماره، هورکانویم ماره، آلبانیوم ماره، سکوتیکوم ماره خوانده شده است. اما به طور کلی در زبان اروپایی از دریای خزر با نام دریای کاسپین و منابع روسی قدیم با نام خوالتیسکیم موره یاد کردهاند. جغرافیدانان مسلمان نیز از این دریا با عناوینی نظیر مازندران، کاسپین، آبسکون، قزوین، ارقانیا، بحرباب، طبرستان و سرانجام «خزر» یاد کردهاند. دریای خزر و عمق آن از لحاظ جغرافیایی درياي خزر به سه بخش شمالي، مياني و جنوبي تقسيم می شود :
|
